Душан Џамоња / 1928 – 2009

02.02.2023 • Автори

Душан Џамоња (Струмица , Македонија на 31 јануари 1928 – Загреб, 14 јануари 2009) e вајар и автор на архитектонски проекти за музеи, споменици на културата, галерии, висококатници и џамии.

Дипломирал на Академијата за ликовни уметности во Загреб во 1940-тите години, живеел и работел во Брисел, Врсар и Загреб. Првата изложба ја имал во 1954. година. Добитник е на многубројни признанија за својата работа.

Главно работел со бронза, железо, челик и алуминиум. Неговите монументални и главно апстрактни скулптури се изложувани на Плас Вандом во Париз, Праса де Комерсио во Лисабон, пред Палатата на правдата во Брисел и во Лондонскиот Риџентс парк.

За неговата меѓународна кариера особено значаен бил настапот на 30. Венецијанско биенале (1960. год.) кога бил номиниран за Големата награда на биеналето и со тоа го освоил вниманието на меѓународната критика.

Бил избран за член на Српската академија за науки и уметности во 1988., а во 2004 и на Хрватската академија за науки и уметности.

Неговото творештво опфаќа голем број скулптури, споменици, културни центри и други значајни дела од времето на Југославија. Како најзначајни ги одвојуваме:

Споменик на ослободувањето на Истра, Пазин во 1951 година
Споменик на паднатите борци, Славонски брод во 1951 година
Споменик на непознат политички затвореник, Загреб во 1953 година
Споменик на ослободителите на островите Крес и Лошињ, Мали Лошињ во 1955 година
Споменик на џелатите во Јајинци во 1957 и 1980 година
Споменик на жртвите од декември, Загреб во 1961 година
Комеморативни гробишта во кампот Дахау во 1959 година и Дахау 2 во 1964 година (проект)
Споменик на револуцијата во Мославина, Подгариќ во 1967 година
Споменик на жртвите на фашизмот во Подхум, кај Риека, 1968 година (проект)
Споменик на битката кај Стубичка 1573, 1969 година (проект)
Споменик на револуцијата, Козара – Мраковица во 1972 година
Споменик на победата и жртвите на Сремскиот фронт во 1974 година (проект)
Споменик на Едвард Кардељ, Сисак во 1980 година
Споменик на паднатите борци, Јошан во 1980 година