МАРХ

Станбени кули ГТЦ / Серафимовски 1952

06.01.2016 • ХХ век / II половина

Локација: Кеј 13-ти Ноември

Автор: Александар Серафимовски

Година на проектирање: 1952

Изведба: 1959

Извор: 100 години модерна/ Михаил Токарев, Архив на град Скопје, фотографии: македонски блогови итн.

Ансамблот од пет станбени кули со деловни простории (1959) е дело на архитект Александар Серафимовски (1923- 2001) кој е еден од првите македонски архитекти кои се зафаќа со проектирање на станбени кули кои стануваат составен дел од силуетата на централното градско подрачје на Скопје. Прв негов објект со висока катност е Станбената кула кај подвозникот (1956) , за во 1959 да следи Ансанблот од пет санбени кули кај кејот на реката Вардар, проследен со сличен ансамбл на ул. 11 Октомври во 1960. Наклонетоста на Серафимовски кон проектирање високи објекти се потврдува и во периодот кој следи кога во Скопје ги подига: Управната зграда на Алкалоид (1974), Кулите во состав на Градскиот ѕид (1975) и Ансанмблот од неколку станбени кули во Расадник (1980).

Ансанблот претставува цврста архитектонска компоциција која е составена од пет вертикали со станбена содржина и една издолжена хоризонтала на две новоа во која се сместени административно –деловните содржини .

Во проектирањето на станбените катови Серафимовски поставува неколку оски на симетрија и јасна геометрија во однос на распоредување на содржините. Карактеристика по која се препознатливи овие кули се долгите тераси, кои имаат визури кон течението на реката Вардар и источниот дел на Скопје од едната страна, и кон паркот Жена-Борец заедно со Водно на другата страна.

Кулите се П+8, на секој кат има по три двособни станови и еден трособен, кои се аголно поставени а комуникационото јадро е централно поставено во чиј склоп се поставени заедничките тераси. Кулите во првите години биле поврзани со улица паралелна на реката Вардар која почнувала од олимпискиот базен и водела до самиот плоштад со мали пристапни улици до самите влезови.

Потоа се распишува конкурс за изградба на трговски центар и едно од барањата на конкурсот било новопроектираното решение да не се наметнува на веќе изградениот ансамбл.

Идејното решение на Живко Поповски целосно ги инкорпорира објектите на ансамблот што многумина мислат дека објектите се дел од еден проект. Начинот на кој е проектиран ГТЦ овозможува осветленост на влезовите на кулите и непречен пристап кон истите.

Ансамблот од пет станбени кули заедно со Градскиот Трговски Центар претставува едно од главните обележја на модерно Скопје.

Материјалот го приложи и обработи: Стојаноска Софија