МАРХ

Предавање: Производството на јавност – Јуриј Садар / Sadar+Vuga, Љубљана

11.11.2025 • Информации

На 13 ноември 2025 година во 13:00 часот, архитектот и професор Јуриј Садар, ко-основач на словенечката архитектонска пракса Sadar+Vuga, ќе одржи јавно предавање со наслов „Production of Publicness“ во Малата сала на Културниот центар „Григор Прличев“ во Охрид.

Позитивното искуство од 12-тата Летна школа по архитектура и дизајн во Охрид (јули 2025) доведе до проширување на соработката помеѓу Архитектонскиот факултет при Универзитетот во Љубљана (FA-UL) и Факултетот за архитектура и дизајн при Универзитет Американ Колеџ Скопје (UACS).

Оваа соработка се реализира во форма на заеднички семестар, при што градот Охрид претставува заедничка студиска област.
Семестарот обединува четири комплементарни дизајн студија во колективна истражувачка работа посветена на јавниот карактер на архитектурата.

Преку различни дисциплинарни пристапи, студијата ги обработуваат еколошките, културните и социјалните предизвици на градот, развивајќи предлози што ја зајакнуваат врската помеѓу заедницата, пејзажот и изградената средина.

Заедно, тие создаваат мултискаларен пристап што го позиционира Охрид како жива лабораторија за колаборативно архитектонско образование.

Заедничката работа ќе кулминира со јавна изложба во Скопје и Охрид во пролет 2026 година, со можност за продолжување на програмата во Љубљана, проследена со публикација што ќе ги одрази теоретските и дизајнерските резултати.

Во таа насока, предавањето на професор Садар ќе се фокусира на пристапот на Sadar+Vuga кон проектирањето и градењето во јавниот простор, развиван речиси три децении.
Претставените проекти опфаќаат нереализирани конкурсни трудови и изведени објекти, во различни размери — од мали јавни споменици до железнички станици и стадиони.

Јавните простори и згради секогаш ги одразуваат намерите на политичките структури кои го дефинираат конкурсниот програм. Истовремено, архитектонските конкурси им овозможуваат на архитектите да го преиспитаат програмот и да понудат сопствена визија и перспектива.

Сите презентирани проекти започнале како конкурсни предлози — некои победиле, некои не, а дел од нив, иако наградени, никогаш не биле реализирани.

Градењето во јавниот простор секогаш е одраз и на политичкиот контекст што го дефинира конкурсот и на архитектите кои на него одговараат.

Јуриј Садар дипломирал на Архитектонскиот факултет во Љубљана (1987) и работел како независен архитект до 1993 година. Од 1993 до 1997 година бил асистент на истиот факултет.
Во 1996 година, заедно со Боштан Вуга, ја основал архитектонската канцеларија SADAR+VUGA, која во изминатите три децении се вброи меѓу најзначајните европски архитектонски практики, позната по својот отворен, интегрален и иновативен концепт на работа.

Нивните најпознати дела вклучуваат:

• Стопанската комора на Словенија (1996)
• Централниот дел на Националната галерија во Љубљана (1996)
• Стадионот и мултифункционалната сала „Стожице“ во Љубљана (2010)
• Контролниот центар за воздушен сообраќај на аеродромот во Љубљана (2013)
• Факултетот за социјална работа на универзитетскиот кампус во Гент, Белгија (2018)
• Реконструкцијата на железничката станица во Нова Горица (2025)

За своите проекти, канцеларијата добила бројни награди, меѓу кои Bauwelt Prize, Iconic Award, Archmarathon Award, Пиранеси награда, и била десет пати номинирана за награда Mies van der Rohe.
Од 2013 година, Јуриј Садар повторно предава на Архитектонскиот факултет во Љубљана, а од 2019 година е избран за редовен професор, каде што раководи со студиото „Sadar Unit“.