Улогата на полските урбанисти при обновата на постземјотресно Скопје / Вељаноски

06.03.2020 • Истражување

Денес ви го приложуваме целосниот текст од интензивното истражување на архитектот Павел Вељаноски. Неговиот труд ја разработува темата на „улогата на полските урбанисти при обновата на постземјотресно Скопје“, а фрагмент од неговите наоди ги објавивме под истоимениот наслов пред извесно време.

Неговиот проект беше дел и од изложбата „Скопје: Град, Архитектира и Уметност на Солидарноста“ во Краков, каде Вељаноски учествуваше како кураторски соработник и коавтор на официјалната публикација. Во ова издание тој објави резиме на целосниот процес на реконструкција и степенот на инволвираност на полските експерти.

“The earthquake destroyed 80% of the city and turned it into rubble in a matter of seconds. Broken Skopje received generous help. A few weeks after the earthquake, the Polish authorities expressed a willingness to help Skopje, which, like Warsaw, although in other circumstances, has been almost completely destroyed. Manager of the UN Skopje Urban Plan Project title was given to Adolf Ciborowski, the main architect and urban planner working on the post-war reconstruction of Warsaw and Stanisław Jankowski “Agaton” as the manager to the engineers of the official Polish construction agency Polservice.

The example of Skopje is the beginning of the development of the Polservice method, which later is applied to other cities affected by natural catastrophes. All those observations proved the intuitive steps implemented during the planning process in Skopje and became a new branch of knowledge (science) on how to use the means of physical planning to reduce the fragility of the city and how to create an ecological system that built man for man, into a formal human settlement with all its social, economic and political processes.”

Текстот содржи и одлични цитати од урбанистите – Stanisław Furman, Wojciech Suchorzewski и Bogdan Wyporek, кои ги споделија нивните сведоштва во интервју со авторот. Дополнително Вељаноски ги вклучува и извонредните скици на Казимир Марчевски, за кои повторно ве насочуваме кон претходната објава.