МАРХ

54 години од катастрофалниот земјотрес во Скопје

26.07.2017 • Информации

Пред 54 години, на 26 јули, во 5:17 се случи скопската трагедија, градот го погоди  земјотрес  во кој згаснаа 1070 животи, беа повредени повеќе од 4000 луѓе, а без дом oстанаа околу 200.000 жители на градот.

Во пепелта изгубивме 80 % од градот,  го загубивме таканареченото „Старо Скопје”. Градот и после половина век живее со споменот на земјотресот, со траги и носталгија кои на моменти излегоа од контрола креирајќи романтизам во чувствата и идејата за центарот на Скопје.

На 26 јули 1963 година  Скопје беше разурнато од земјотрес од 9 степени по Меркалиевата скала (6,1 според рихтеровата сеизмичка скала), траел 20 секунди, а помали потреси имало до пет часот и 43 минути. Скопскиот земјотрес се почувствувал на простор од околу 50.000 квадратни километри, низ долината на реката Вардар. Од потресот биле урнати 15.800 станови, а оштетени 28.000.

Првата помош за граѓаните на Скопје дошла од војската и граѓаните на тогашните југословенски републики и неколку дена по земјотресот започнала да пристигнува и помош и спасувачки екипи од целиот свет. Точно 87 нации од светот испратиле некаква помош во Скопје кои помогнале тој да се изгради повторно, поради тоа градот го носи и епитетот „град на солидарноста“.

Во Скопје, за првпат во времето на Студената војна меѓу капиталистичкиот запад и комунистичкиот исток, се сретнале американски и советски воени сили кои заеднички им помагале на скопјаните.

Непосредно по земјотресот, претседателот на СФРЈ, Јосип Броз – Тито, изјавил:

Овие зборови беа поставени на Старата железничка станица, меморијал за кобното утро. Но истите беа отстранети и нокогаш повеќе вратени.

Старата железничка станица денес е Музеј на Град Скопје и претставува симбол за големиот земјотрес. Часовникот на станицата е  застанат на 5 часот и 17 минути изутрина.

Во спомен на загинатите, секоја година на градските гробишта Бутел, се положува цвеќе на паметникот, во спомен на загубените животи во катастрофата.

По земјотресот градот почна да се гради по урнек по проектите на Кензо Танге и Адолф Циборовски. Но и после половина век  не успеавме да ја реализираме до крај идејата за градот на иднината и модерното Скопје.

Градот  пред земјотресот:

Извор: wikipedia, македонски форуми, портали, лични извори

Ф.К