УРБАНИ ТРАНСФОРМАЦИИ / Наумоски Бане
Година: 2024-2025
Автор: Благојче Наумоски Бане
Изложба: КИЦ 2025 год.
Авторско образложение:
„ Овој проект се фокусира на деконструкција на елементи од урбаните структури, каде што преку акрилната техника на платно се издвојуваат и интерпретираат геометриските форми и волумените што го дефинираат брутализмот.
Моите дела го истражуваат архитектонскиот јазик на брутализмот преку апстрактна трансформација на просторот, материјалноста и волуменот. Со ова, се стремам да создадам визуелен јазик кој го доловува суровиот карактер на бруталистичката архитектура, притоа истакнувајќи ја моќта на геометријата и минимализмот во контекст на урбаните пејзажи.
Брутализмот претставува естетика која е и ригидна и динамична, парадокс на монументалното и човечкото. Тој со своите моќни, монолитни и често минималистички форми, нуди богат визуелен јазик за интерпретација, преку кој со своите необработени конкретни форми, неукрасена функционалност и импозантно присуство, долго време ја плени мојата имагинација. Преку процесот на деконструкција на архитектонските елементи, ги изолирам основните геометриски форми – прави линии, агли, масивни волумени – кои потоа ги трансформирам во апстрактни композиции. Овие композиции не се директни репрезентации на згради, туку ја истражуваат материјалноста, просторот и волуменот во една нова визуелна димензија.
Преку акрилната техника, деконструирам сегменти од овие урбани структури, изолирајќи ги геометриските форми кои го отсликуваат архитектонскиот јазик на брутализмот. Моите дела не се директни претстави на згради; туку се фокусираат на трансформацијата на просторот, волуменот и материјалноста во визуелен јазик. На овој начин, имам за цел да ја истражам тензијата помеѓу функционалната цел на архитектурата и нејзиниот потенцијал за апстракција.
Наместо да се обидувам да реплицирам одредени згради или урбани средини, јас ги разложувам нивните форми на суштински форми, линии и рамнини. Овие апстракции имаат за цел да ја доловат основната логика и ритам на брутализмот. Доловувањето на суштината на метаморфозата е императив, нагласувајќи ја флуидноста и податливоста својствени за геометриските форми, но вистинската суштина лежи во следните фази, каде што овие почетни форми претрпуваат извонредна еволуција.
Монументалното станува интимно, функционалното станува експресивно, а познатото нешто ново.
Со апстрахирање на геометриските елементи, ги повикувам гледачите да го преиспитаат својот однос со изградената средина – да ја видат студената, навидум непробојна архитектура како флуидна, која се развива и е проткаена со чувство за ритам и ред. Моите дела се омаж на издржливоста и трајноста на урбаните пејзажи, но исто така се одразува на нивната постојано менувачка природа и начинот на кој ние, како жители, ги трансформираме и доживуваме овие простори со текот на времето.
Во неговото јадро, Урбани Трансформации е одраз на тоа како светот создаден од човекот е и крут и податлив – дизајниран, но сепак отворен за реинтерпретација преку уметничка визија. Преку овој проект, поканувам на дијалог за односите помеѓу просторот, структурата и човечкото искуство, истакнувајќи ги начините на кои архитектонските форми, кога се апстрахираат, можат да предизвикаат емоционални и интелектуални одговори далеку од нивната практична функција.
Урбани трансформации е мојот обид да го премостам јазот помеѓу импозантната цврстина на брутализмот и флуидноста на апстрактната геометрија. “
УРБАНИ ТРАНСФОРМАЦИИ ВО БОЈА, СВЕТЛИНА И ДИНАМИЧНОСТ / РЕЦЕНЗИЈА
Најновиот творечки циклус на ликовниот уметник Благојче Наумоски – Бане, со наслов „Урбани трансформации“ е продолжување на неговото трагање по визуелните сензации во урбаните простори, кои го опседнуваат авторот со своите динамични композиции, геометризмот и игрите помеѓу материјалноста и апстрактното. Како што и тој самиот вели: „Овој проект се фокусира на деконструкција на елементи од урбаните структури, каде се издвојуваат и интерпретираат геометриските форми и волумените што го дефинираат брутализмот. Тој со своите моќни, монолитни и често минималистички форми, нуди богат визуелен јазик за интерпретација, преку кој со своите необработени конкретни форми, неукрасена функционалност и импозантно присуство, долго време ја плени мојата имагинација.“
За разлика од претходниот проект „Пукнатини/трансформации“ каде беа применети дигиталните техники, во овој циклус авторот целосно се потпира на сликањето со акрилни бои на платно, со што ја нагласува човечката компонента и емоцијата што сака да преовладее во отсликувањето на овие навидум сурови архитектонски структури. Може да се каже дека во оваа серија на платна, од кои повеќето со мали димензии, Наумоски ја доживеал својата сликарска зрелост, нудејќи возбудливи и вибрантни колорни комбинации, неочекувани композициски решенија и смели форми. Но и овде, геометриската апстракција и претопувањето на наративните елементи во текстури, светлосни снопови и сенки (што го потенцира и во воведниот наслов „Енергија на светлината“), нѐ враќа до намерата на авторот да ни понуди чист визуелен концепт, во кој тој успеал чудесно да ги поврзе сите видливи со невидливите (емотивните) состојки.
Циклусот „Урбани трансформации“ еклатантно ја потврдува способноста на еден уметник да ги реинтерпретира нештата што го опкружуваат преку единствена и кохерентна уметничка визија. Наумоски не го критикува брутализмот како правец, туку потсетува на негрижата на општеството и запоставувањето на овие градби во денешницата. Напротив, тој го слави и оживува ова урбано културно наследство, давајќи му можност за нова уметничка еволуција и егзистенција.
Смелите колористички концепти и динамичните композиции на неговите дела содржат во себе призвук од минатото, трендовска актуелност на денешницата и антиципација на иднината: нѐ носат наназад до асамблажите од циклусот „Полски села“ на американскиот уметник Френк Стела, кој со иста обоена жар и апстрактен геометризам ги „оживуваше“ естетските и архитектонските елементи на уништените села и еврејски синагоги во Втората светска војна; нѐ освежуваат како бизарните графички композиции на популарната млада уметница и графичка дизајнерка во подем Лета Собиерајски; и суптилно нѐ предупредуваат на можната дистописка иднина во налетот на урбаната деструкција и „лудилото“ во име на „прогресот“.
Проф. д-р Гордана Вренцоска
Автор на статија: Filip Koneski
Акрил / Благојче Наумоски Бане / Изложба / Сликарство / Урбани трансформации
